Macca update 3 januari 2021

---

TIJDELIJK NIET LEVERBAAR, NIEUWE EDITIE OP KOMST

Aan het begin van het nieuwe jaar, de update die bestaat uit een uitgebreide recensie van het laatste album McCartney III. Rob van den Berg relateert dit album aan een greep uit het McCartneymateriaal vanaf 2000. Je kunt ons ook volgen op Facebook, waar ook reacties binnenkomen. De volgende update zal weer vergezeld gaan van een nieuwe aflevering uit onze podcast Ramming. Ook zullen we meer recensies van het boek publiceren.

Er zijn nog exemplaren voorradig. Via deze website kun je jouw boek bestellen. Wacht niet te lang want de verkoop gaat gestaag door. Je kunt het boek ook bestellen op bol.com en de website van Platomania.

En natuurlijk gelukkig nieuwjaar!!

---

McCARTNEY III: GEKUNSTELD, KUNSTIG OF KUNST?

Door: Rob van den Berg

En ja hoor, het is er toch van gekomen: een McCartney III. Hij was er al behoorlijk dichtbij met zijn goed ontvangen album Chaos And Creation In The Backyard, uit 2005 waarop hij de meeste instrumenten voor zijn rekening nam. De recensies van McCartney III zijn mild, gemiddeld genomen krijgt het drie (heel soms vier) van de vijf sterren. Niet slecht, niet geweldig.

Wat opvalt zijn de de slordigheden die de gemiddelde recensent begaat:

• Ja, het eerste McCartney-album was inderdaad zijn reactie op het besef dat de Beatles als groep niet viel te redden. Maar, anders dan de recensenten beweren, werd het album niet volledig thuis opgenomen, slechts gedeeltelijk. De hoogtepunten, Every Night en Maybe I’m Amazed, zijn in de studio opgenomen.
• Dat Paul precies tien jaar later weer zo’n Do It Yourself plaat uitbracht, was niet omdat zijn groep Wings was opgehouden te bestaan. Dat werd pas enkele jaren later een feit. In de zomer van 1979 voelde McCartney de behoefte om voor zijn eigen plezier wat te rommelen. Dat leidde tot McCartney II. Maar het was helemaal niet zijn plan om een album te maken. Hier is sprake van enige analogie met McCartney III.

Om kort te gaan: McCartney III mist de onbevangenheid van het eerste album uit 1970 en is minder experimenteel dan de opvolger daarvan in 1980. Over de hele linie is het consistenter dan zijn voorgangers maar het materiaal mag dan veelzijdig zijn, het ontbreekt aan echte uitschieters. Hoorbaar is dat Paul er genoegen in schept om zijn hele gereedschapskist om te keren. Zo bezien lijkt McCartney III vooral een etalage van ’s mans technische en creatieve vaardigheden.

McCartney I en II bevatten elk het beste dat je van McCartney mag verwachten. Zo behoren Maybe I’m Amazed (1970) en Coming Up (1980) echt tot het allerbeste dat hij heeft voortgebracht. Is zoiets ook te vinden op McCartney III? Het antwoord is vooralsnog dat dit niet het geval is. McCartney positioneert Find My Way als de song die in het voetspoor moet treden van die eerder genoemde nummers.⁽¹⁾ Maar, hoewel beslist niet slecht, lijkt Find My Way meer aan te sluiten bij nummers als Lonely Road en Only Mama Knows. Ik veronderstel overigens dat McCartney helemaal niet door dit soort gedachten is gedreven; hij maakte bij toeval een album. Respect verdient hij daarvoor zeker. Knap is het zeker. Soms zijn de foefjes en trucjes net te gekunsteld. Knap bedacht en knap uitgevoerd maar te gemaakt. Find My Way is er een voorbeeld van met net iets te veel gitaarakkoorden. Het leidt tot overkill.

Bij het beoordelen van McCartney III moeten de lessen van die voorgaande McCartneyalbums niet worden vergeten. Die blijken beide groeibriljanten te zijn, al blijft bij het met synthezisers doorspekte McCartney II nog altijd een kwestie van ‘you love it or you hate it’. De beide albums hebben gemeen dat ze een paar klassiekers herbergen en nogal wat geïmproviseerde nummers. Al is het niet zijn imago, McCartney heeft gedurende zijn hele loopbaan een passie voor experimenteren en improviseren. Nu hij 78 jaar oud is, kun je gerust stellen dat hij hier ook een meester in is.

Paul McCartney is veel minder productief dan voorheen maar heeft vanaf de eeuwwisseling in feite enkele goede albums afgeleverd die bij het betere gedeelte van zijn solo-oeuvre horen. Ik doel op het al genoemde Chaos And Creation In The Backyard maar ook Memory Almost Full (2207) en New (2015). Op zijn laatste album Egypt Station was McCartney m.i. zelfs in topvorm. Dus best gewaagd om na vier van zulke verzorgde en geslaagde albums een hobbyproject uit te brengen. We zullen pas over langere tijd kunnen vaststellen hoe lang de adem is van McCartney III. Soms blijken de zwakke songs in de loop van de tijd als het ware steeds beter te worden, zoals That Would Be Something uit 1970 en Summer Day’s Song uit 1980. Ook zijn de instrumentale probeersels bij McCartney meestal behoorlijk doordachter dan op het eerste gehoor.

Op McCartney III is hij zuinig geweest met instrumentals, alleen Long Tailed Winter Bird is (bijna) zonder zang en gekozen als een soort themanummer, het keert aan het einde van het album terug. We kennen het al van het eerste trailertje dat aan het album vooraf ging. Ik zou zeggen: leuk voor de fans. Het beter geslaagde The Kiss Of Venus was onderdeel van het tweede trailertje. Dit is weer zo’n typisch McCartneymelodietje dat zich nestelt in je muzikale geheugen. Wel vind ik het jammer dat McCartney alsmaar vaker met zijn kopstem zingt.

De nummers Pretty Boys, Women And Wives en Slidin’ konden mij aanvankelijk niet bekoren, pas na herhaalde beluistering. Dan, zoals in mijn geval, doe je boodschappen en heb je zo’n nummer voortdurend in je hoofd om pas na enige tijd te beseffen dat het van McCartney III afkomstig is. Slidin’ is voortgekomen uit een soundcheck en het is daarmee een mogelijk voorproefje van een door McCartney gesuggereerd volledig album gebaseerd op dergelijke ‘vingeroefeningen’. Lavatory Lil is een simpel maar best pakkend McCartneyrockertje. Sommigen veronderstellen dat het een trap na is aan zijn ex Heather Mills en weer anderen menen dat McCartney er behoefte aan had om nog een persoon toe te voegen aan Mean Mr. Mustard en Polythene Pam. En ik ben er zeker van dat het gewoon McCartney is die ergens iets heeft gelezen of opgevangen en daar omheen dit liedje heeft geïmproviseerd.

Paul kruipt op dit album dicht tegen The Firemen aan. Deep Deep Feeling en Deep Down zouden zomaar hebben kunnen staan op Electric Arguments. Beide, lange nummers zijn trouwens goed te verteren en zeker voor McCartneyfans. Critici prijzen Seize The Day (in mijn ogen te gekunsteld en rommelig). Het echte prijsnummer van dit album is When Winter Comes. Pauls goede vriend Geoff Dunbar heeft er een aardige (maar nogal zoetsappige) animatiefilm voor gemaakt. When Winter Comes werd oorspronkelijk opgenomen in 1992 met George Martin als producer.

Het werd tegelijkertijd met Calico Skies en Great Day opgenomen. Bij de editie van Flaming Pie in de Paul McCartney Archive Collection stuitte Paul weer op dit nummer en hij vond het te goed om het als bonustrack mee te nemen. Bij de promotie van McCartney III vertelde Paul: ‘Dit nummer is een beetje idealistisch, een hippiebestaan op een boerderij, bomen planten, hekken repareren en het goede leven leiden, dat is iets wat ik leuk vind, ik hou van de natuur en ik hou van dat idee om naar beneden te gaan en je handen vuil te maken.’ Het is aan de zang te horen dat het een nummer is dat een tijd geleden is opgenomen. Het is het zoveelste voorbeeld van een eenvoudige, erg pakkende melodie die Paul tevoorschijn heeft getoverd.

Alles bij elkaar kan ik zelf eigenlijk goed leven met dat gemiddelde van drie sterren door de recensenten. Misschien dat over vijftig jaar McCartney III alom wordt gewaardeerd als kunst. Ik weet het niet. Op dit moment kom ik, op een enkel gekunsteld fragment na, tot kunstig. Ach, voor een opa van bijna tachtig is dat een heus compliment! Tot slot: McCartney III is opgedragen aan de overleden geluidstechnicus Eddie Klein waarmee McCartney sinds 1980 door de jaren heen vaker werkte. Een mooi geste van Paul!

⁽¹⁾Sommigen menen dat dit nummer afkomstig is van de sessies voor het Wingsalbum London Town. Dit is echter niet het geval. Dat nummer is Find A Way en is van Denny Laine (ook te vinden op zijn album Ahh! Laine). Omdat het al was uitgebracht zal het tijdens de sessies zijn gebruikt als een liedje om mee op te warmen.

---

VERSIES VAN McCARTNEY III

Zeker, ik heb een groot zwak voor Paul. Ik ben een fan sinds april 1970. Maar sinds de jaren tachtig met de 12 inches heeft hij de vervelende gewoonte om zijn platen in verschillende formats uit te brengen. Dat houdt niet op, sterker nog, met McCartney III is het eigenlijk te gek voor woorden. In het overzicht tref je alle edities, tot zover. Want sta niet verbaasd te kijken als hij over een paar maanden nog een luxe-editie uitbrengt met één of twee niet uitgebrachte opnames. Wil je de bonustracks in je bezit hebben? Laat het reguliere album dan voor wat het is. Wil je alle vier de bonustracks op één cd hebben dan ben je toch echt aangewezen op de Japanse editie (natuurlijk: gelimiteerde oplage) of het luxe digitale album. Anders kun je niet meer dan het cd album in viervoud te bestellen: Die bonustracks zijn eerlijk gezegd alleen interessant voor de verwoede verzamelaar:

• Lavatory Lil – Studio Outtake (rode dobbelsteen)
• Slidin’ – Düsseldorf Jam (blauwe dobbelsteen)
• The Kiss Of Venus – Phone Demo (witte dobbelsteen)
• Women And Wives – Studio Outtake (gele dobbelsteen)

ZIE HIERONDER HET OVERZICHT VAN ALLE EDITIES TOT ZOVER.

---

IN DE STEMMING VAN McCARTNEY III BLIJVEN?

Het nieuwe album telt slechts elf songs. Wil je nog even in de sfeer blijven? Hieronder wat tips om aansluitend (of van tevoren) te beluisteren.

---

Lees hier over de eerste drie delen van het boek:

het derde decennium 1990 – 2000

Met het hervatten van live optreden, zet McCartney zijn eigen trend voor de langere termijn. Al is hij zijn hoogtepunt in dit opzicht gepasseerd, een Paul McCartney-concert blijft tot op de dag van vandaag een uitzonderlijke gebeurtenis. Dit ondanks zijn teruglopende vocale bereik en de (bijna 3 uur in beslag nemende) setlist, die gespeend is van enige avontuurlijkheid. McCartney begint dit decennium voortvarend met een zeer geslaagde registratie van zijn wereldtournee, Tripping The Live Fantastic, en is hij één van de eerste grote namen die een unplugged concert geeft voor de zender MTV. Ook daarvan verschijnt een zeer geslaagde registratie op cd.

In het midden van dit decennium werkt McCartney, met Harrison en Starr, aan de lijvige reeks Beatles Anthology en maakt hij volgens eigen zeggen opnieuw kennis met veel van zijn vroeger werk. Beatles Anthology leidt midden jaren negentig tot een ware Beatlesrevival. McCartney werkt in het kielzog van het Anthology-project samen met Jeff Lynne wat leidt tot één van zijn best ontvangen soloplaten Flaming Pie.

‘Ik ben eigenlijk heel gewoon. Ik heb dezelfde vreugde en hetzelfde verdriet als de meeste mensen’

McCartney legt zich in deze jaren toe op klassieke muziek, zoals Liverpool Oratorio, A Leaf en Standing Stone. Met Youth levert hij een technodance album en een ambientalbum, waar de gemiddelde McCartneyfan weinig affiniteit mee heeft.

Paul wordt geridderd en is voortaan Sir Paul McCartney. Maar dit decennium bevat ook het zwaarste jaar in Pauls leven. In 1998 overlijdt zijn geliefde Linda op veel te jonge leeftijd. Het is wrang; net als zijn moeder Mary wordt borstkanker Linda fataal.

Beste plaat: Flaming Pie

Wil je het bestellen? Maak dan gebruik van het bestelformulier.

---

het tweede decennium 1980 – 1990

De jaren tachtig staan bekend als McCartneys verloren jaren. Dat is een verkeerd beeld. Je kunt niet negeren dat hij met Tug Of War en in mindere mate Flowers In The Dirt goede albums heeft gemaakt. McCartney is uitgekeken op Wings. Het einde van de groep wordt eigenlijk gemarkeerd door zijn arrestatie aan het begin van de Japanse tour in januari 1980. McCartney wordt betrapt op het bezit van marihuana en brengt tien dagen door in de gevangenis. opgesloten en daarna vrijgelaten, zonder dat er een aanklacht werd ingediend. Later in 1980 wordt John Lennon vermoord in New York. Dat leidt opnieuw tot sentimenten die McCartney niet gunstig zijn gezind. Is zijn reputatie eind jaren zeventig hersteld, nu wordt hij weer (lange tijd) neergezet als een tweederangs muzikant die in de schaduw van Lennon staat. Het is een onterecht beeld waar Paul maar moeilijk overheen lijkt te komen.

McCartney is bevrijd van Wings en verkent met wisselend succes de mogelijkheden. Hij werkt samen met Stevie Wonder en Michael Jackson wat leidt tot grote, internationale hits. Hij maakt een bioscoopfilm (Give My Regards To Broad Street) die ongenadig flopt en lijkt dan uit het oog te hebben verloren dat de tijd van de Beatlesfilms lang achter hem ligt en dat zijn fans inmiddels ook volwassen zijn. Muzikaal zoekt hij daarna naar nieuwe impulsen waarbij zijn muziek ontoegankelijker wordt en hij langzaamaan zijn greep op de hitparades verliest.

Pas aan het einde van de jaren tachtig besluit McCartney weer op tournee te gaan, na bijna tien jaren (op een incidenteel optreden na) in de studio te hebben gebivakkeerd.

Beste plaat: Tug Of War

Wil je het bestellen? Maak dan gebruik van het bestelformulier.

---

het eerste decennium 1970 – 1980

Wie begin jaren zeventig voorspelde dat Paul McCartney aan het einde van dit tijdvak te boek zal staan als de meest succesvolle ex-Beatle, zou zijn uitgelachen. McCartney is degene die tot op het allerlaatst heeft geprobeerd de Beatles bij elkaar te houden. Zijn onhandige promotie voor zijn eerste soloalbum waarbij (volgens McCartney zelf onbedoeld) duidelijk wordt dat de groep die de jaren zestig domineerde niet meer bestond, zal hem (erg) lang worden nagedragen door popjournalisten, recensenten een deel van de hard core Beatlesfans.

Zijn eerste soloplaat is een mooi stuk huisvlijt waarop hij alle instrumenten zelf bespeelt. Het is een plaat waarop merkbaar is dat de spanningen van de laatste jaren zijn weggevallen, we horen een McCartney die relaxed is en plezier heeft. Maar het is grotendeels een geïmproviseerd album, dat direct wordt vergeleken met het laatste werk van de Beatles. In die vergelijking delft McCartney het onderspit. McCartney besluit vervolgens, anders dan zijn vroegere collega’s, om een hele andere weg in te slaan. Met zijn tweede soloplaat RAM legt hij de basis voor het geluid dat zijn verdere werk in de jaren zeventig zal kenmerken: de Wingssound. McCartney doet ook wat hij de andere Beatles voorstelde, nog in september 1969, hij gaat met zijn nieuwe groep op tournee.

Een mens is de top, een dier ook’ – Paul McCartney in zijn song Wild Life.

Eerst kleinschalig, langs Engelse universiteiten. Hij bouwt dit op naar de grootschalige en ongekend succesvolle wereldtournee van 1975/1976. Wat typerend is in dit eerste decennium is dat de recensenten McCartney consequent de grond in boren terwijl het grote publiek hem niet in de steek laat. Wie nu achteraf terugkijkt naar deze periode ziet dat McCartney met Wings na een aarzelende start een hele trits solide hitsingles heeft gemaakt, die zijn veelzijdigheid illustreren. En in ieder geval één legendarisch album. Band On The Run is het beste wat je van een ex-Beatle mag verwachten.

In een terugblik op de pophistorie van de seventies merkt de redactie van deze bundel op dat Paul McCartney dit tijdperk dan misschien weliswaar moeizaam mag zijn gestart hij tegenovergesteld is geëindigd. Zo werd hij aanvankelijk beschuldigd van het voortbrengen van ‘edelkitsch’. Maar aan het einde van de jaren zeventig is Paul terug aan het firmament waar hij met de Beatles was. Hij staat dan te boek als de ‘duurst betaalde artiest’ en als de ‘meest succesvolle componist’.

Beste platen: RAM (solo) en Band On The Run (met Wings)

Wil je het bestellen? Maak dan gebruik van het bestelformulier.